Kruki takie jak my

W mitach i legendach wszystkich części świata, gdzie ptaki te żyją, mowa jest o tym, że kiedyś były białe. Eskimosi wierzyli, że kruki i sowy były białe i żyły w przyjaźni. Ptaki niezadowolone ze swojej barwy postanowiły się pomalować, kruk pięknie i wzorzyście ozdobił sowę, ta jednak była zbyt leniwa i wylała farbę na kruka, co zakończyło przyjaźń. Wg starożytnych Greków, kruk stał się czarny, po tym jak doniósł Apollinowi, że jego kochanka zdradza go z jego synem. Zazdrosny bóg przeklął ptaka, wskutek czego miał szczernieć. Wg innych Hellenów ptak przynosił wiadomości ze świata Atenie, zarówno dobre, jak i złe, przy każdej złej wiadomości czerniało mu jedno pióro, przy dobrej bielało. Niestety dobre wieści do dziś są deficytowe. W roli dziennikarzy kruki zatrudniał też Odyn. Najstarsze odnalezione w Polsce szczątki kruka pochodzą sprzed ok. 55-70 tys. lat, jednak na ich podstawie nie sposób dojść barwy ptaka.

racając do Apolla, za pośrednictwem kruków miał przekazywać wróżby do delfickiej wyroczni. W wielu innych, dawnych religiach kruki miały dostęp do wiedzy tajemnej, znały przyszłość i były posłańcami bogów. Listonoszami są też Grze o tron, choć przenoszą listy ludzi. Nasi pogańscy przodkowie wierzyli, że kruki przenoszą dusze zmarłych do Wyraju, a następnie transportują je ponownie do kobiecych łon. W wierzeniach wielu ludów szamanistycznych kruk ma udział w stworzeniu świata.

Złą prasę kruki łapią jedynie w judaizmie i religiach pochodnych. Wszystko zaczyna się, gdy Noe wypuszcza z arki kruka, by ten odnalazł ląd. Kruk ląd odnajduje, ale zdradza Noego i nie wraca na łódź. Ponoć było inaczej, ale tłumacz hebrajskiego na grekę się pomylił i absmak pozostał. Z pewnością w starożytności i średniowieczu kruki wspierały nawigację morską, dzięki nim Wikingowie odnaleźli Islandię. Wg Księgi Hioba kruki miały zaniedbywać potomstwo. Kiedy rzymski legionista Ekspedyt postanawia się ochrzcić, diabeł, pod postacią kruka, krakał jutro, jutro. Przyszły święty po żołdacku zadeptał ptaka. Ale monety mają dwie strony, kruk dostarczał żywność prorokowi Eliaszowi, i św. Pawłowi Pustelnikowi, św. Benedykta ratuje… okradając go z zatrutego chleba, strzeże ciała św. Wincentego, by nie zjadły go inne zwierzęta, a Jezus wskazuje kruki jako symbol bożej opieki. Niestety zły pieniądz wypiera dobry, w XVII w. kruk, jako ptak nieczysty, zaczyna być bezlitośnie tępiony.

Na zakończenie spraw religijnych przenieśmy się do Wielkiej Brytanii, gdzie w Folwarku zwierzęcym Georga Orwella kruk Mojżesz jest kaznodzieją. Ponoć Zjednoczone Królestwo ma trwać tak długo, jak długo ptaki te będą zamieszkiwać Tower. Sprawa jest traktowana bardzo poważnie, monarchia zatrudnia specjalnego strażnika, którego jedynym obowiązkiem jest dbanie o ptaki. Najbliżej upadku Wielkiej Brytanii było podczas II wojny światowej, kiedy w wyniku bombardowań przeżył tylko jeden ptak. Gdyby Herman Göring znał legendę…

Całość w „Lesie Polskim”, nr 1 z 2019 r.